De band De Dijk bracht 25 jaar geleden het lied “Als ze er niet is” uit. Het is een lied dat voor mij iets fundamenteels aan het begrip “relatie” toevoegde, namelijk gemis. Gemis heeft vele gedaanten zo leerde ik later. Ik wil het even hebben over financieel gemis. Financieel gemis kun je soms zien aankomen, soms overkomt het je. Vreemd genoeg overvalt de mate van gemis de meesten.
Planbaar gemis
Tijdens je werkzame bestaan bouw je in Nederland naast je huidige inkomen ook inkomen voor later op. Het deel dat via de algemene middelen gespaard wordt noemen we AOW en verreweg de meesten hebben ook pensioenrechten. Sommigen hebben ook vermogen gespaard buiten die eerste twee. Als wij financieel planners onze klanten met een zogenaamd “lang leven-scenario” confronteren (ze leven lang, gezond en gelukkig) schrikken zij zich vaak een hoedje als het verschil in het inkomen wordt getoond vóór en ná AOW-datum. Het NIBUD becijferde dat de AOW meestal minder dan 70% van de uitgaven dekt en dus dat aanvulling van inkomen noodzakelijk is tenzij je de broekriem flink kunt en wilt aanhalen. Dus pensioen of andere vormen van gespaard/belegd inkomen voor later moet.
We hebben wat gegevens bij het CBS opgehaald met betrekking tot inkomsten per leeftijdsklasse en daar onderstaande grafiek bij gemaakt. Kijk even voor je doorleest alsjeblieft .
Er zijn geen recentere cijfers in deze reeks gepubliceerd. Het aantal werkenden eind 2017 was 13,4 miljoen. Sommigen zullen op het plaatje willen afdingen dat het om zowel full-time als parttime gaat, dat zij meer dan modaal verdienen maar het gaat mij hier om de verhoudingen. Duidelijk is het grote gat dat na de carrièrepiek (45-55) ontstaat. Van de drie bovenste lijnen gaan we met 65 jaar eerst 34% omlaag en 10 jaar later leveren we nog eens 19% in. In veel publicaties is al uitgemeten dat het gat groter gaat worden. Gedeeltelijk kun je hierop anticiperen door je leefstijl aan te passen. Maar als jij en/of je partner meer zorgkosten moet dragen ligt dat toch anders.
Onverwacht gemis
Uit dezelfde CBS-gegevens kun je ook laten zien hoe het inkomen na overlijden of scheiden van je partner zich verhoudt tot wanneer je samen een inkomen hebt. Ook al geef je minder uit als er één persoon minder in het gezin is, deze verschillen (-55% bij scheiding, -63% bij overlijden) vang je niet zomaar op.Dus moeten velen die het overkomt naast de mentale gevolgen ook een rigoureuze verandering van leefstijl ondergaan. Het zijn de moeilijkste gespreksonderwerpen als ik een financieel plan voor een klant maak, maar wat mij betreft de meest waardevolle.
Goed voornemen
De relatie met je financieel planner kan je helpen planbaar financieel gemis in kaart te brengen zodat je maatregelen ter verzachting van dat gemis kunt nemen. Daarnaast zijn vaak oplossingen beschikbaar om onverwacht financieel gemis (bijvoorbeeld met verzekeringen) draaglijker te maken. Denk er op tijd over na, en neem vooral je eigen stuur in handen.