Ik heb als gecertificeerd financieel planner in de afgelopen maanden enkele tientallen medewerkers van een grote multinational mogen adviseren over hun financiële toekomst. De medewerkers kregen een aanbod van de werkgever om de onderneming te verlaten en afhankelijk van werkverleden kregen zij een hogere of lagere ontslagvergoeding of transitievergoeding mee. Hoe langer bij de onderneming gewerkt hoe groter het financiële aanbod van deze werkgever. Reorganisaties zijn van alle tijden maar niet elke werkgever gaat er hetzelfde mee om.
Het financieel advies van mij als gecertificeerd planner behoorde bij het vertrekpakket en moest antwoord geven op de vraag hoe de medewerker in financiële zin achter zou blijven na de in sommige gevallen wel tientallen jaren van dienstverband. Hierbij kwamen onderwerpen aan de orde die o.a. verband hielden met werkloosheidsuitkering, belasting over de transitievergoeding, pensioenuitkeringen vervroegen, hypotheek aflossen, schenken aan kinderen, stoppen met werken, zuinig aan gaan doen, beleggen van de gelden, etc. De gesprekken liepen uiteen van ontspannen tot heel gestrest. Er waren dus medewerkers die blij waren met de mogelijkheid om bij de onderneming te stoppen met werken en kansen zagen om vervroegd met pensioen te gaan, of ZZP-er te worden en er waren medewerkers die zich gewoon geen raad wisten en ronduit bedroefd waren.
Opvallend was dat men in het algemeen maar beperkt op de hoogte was van de regelgeving m.b.t. werkloosheid. Hoe lang een uitkering van toepassing zou zijn en voor welke periode was soms al niet goed bekend. Laat staan dat men wist dat de verlengde werkloosheidsuitkering voor medewerkers vanaf 50 jaar in de vorm van de IOAW (Wet Inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze medewerkers) en IOW (Inkomensvoorziening oudere werklozen) per 1 januari 2020 gaat verdwijnen. Als je boven de 50 bent en je aanspraak op een werkloosheidsuitkering start in 2019 maakt dat dus serieus veel geld uit.
Het onderwerp pensioen kwam ook nogal eens op tafel. Gezien de gemiddeld wat hogere leeftijd van de vertrekkende groep medewerkers ook wel logisch. Hoe belangrijk in het algemeen pensioenopbouw bij een werkgever is blijkt wel uit de vele gesprekken die ik heb gevoerd. Het pensioen bracht in vele gevallen de oplossing voor het wegvallen van het inkomensverlies. Dan heb ik het over vervroegd pensioen voorafgaande aan de AOW-leeftijd. Eerder pensioen genieten gaat wel ten koste van de hoogte van de levenslange pensioenuitkering, maar soms kan het verlaagde bedrag in samenhang met het overige gezinsinkomen wel wat hebben. Kwestie van op een rijtje zetten.
Tot slot waren de onderwerpen beleggen en extra hypotheek aflossen belangrijke gespreksonderwerpen. Spaarsaldi leveren momenteel niets op en het ziet er voorlopig niet naar uit dat daar verandering in komt. Beleggen is dan zeker een alternatief, maar gaat natuurlijk gepaard met risico’s. Soms kan extra aflossen op je hypotheek een heel interessante zijn. Men pakt dan al gauw ruim een procent nettorendement op het extra afgeloste bedrag. Een zeker rendement ook nog eens een keer. Kanttekening is wel dat als je een onzekere financiële toekomst tegemoet gaat je feitelijk geld achter de hand wil houden. Het zal duidelijk zijn dat als je extra hebt afgelost en je wil later dat geld weer opnemen, dat de bank dan wel eens nul op het rekest kan geven. Het hangt dus van je persoonlijke situatie af wat beter past.
Mocht het dan tot beleggen komen, let dan op spreiding en lage kosten. Er zijn vele wegen die in dit verband naar Rome leiden. Daarbij zijn exchange traded funds (trackers) mogelijk handig. Men kan beleggen met meer spreiding, omdat de onderliggende waarde vaak een index of ander “mandje’ is die samengesteld is uit meer effecten (bijvoorbeeld aandelen of obligaties). Automatisch, hoef je je niet te verdiepen in elk aandeel afzonderlijk. Financieel planners met een Wet Financieel Toezicht vergunning voor “vermogen” kunnen daar behulpzaam bij zijn.
Mij viel op dat er nog steeds genoeg te doen is op het gebeid van financiële educatie. We moeten daar als maatschappij (u, jij, ik, bedrijven, overheid) actiever in optreden want op momenten dat er iets onverwacht groots met je inkomen gebeurt (niet alleen ontslag, maar ook bij overlijden van je partner, echtscheiding) blijkt teveel een verrassing die niet altijd meevalt. Het lijkt mij dat je daar op dat moment ook niet op zit te wachten…